Who is Pushpa Kamal Dahal (Prachanda) ?

पुष्पकमल दाहाल, जसलाई प्रचण्ड भनिन्छ, उनी नेपालमा एक प्रमुख नेता हुन्।

प्रचण्डको जन्म डिसेम्बर ११, १९५४ मा नेपालको कास्की जिल्लामा भएको थियो । उनी किसान परिवारमा हुर्केका थिए र सानैदेखि राजनीतिक गतिविधिमा संलग्न थिए। उनले 1994 मा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) को गठन मा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेकाथिए र 1996 देखि 2006 सम्म सरकार विरुद्ध पार्टीको छापामार युद्धकाे नेतृत्व गर्नभयो, जुन समयमा पार्टीले ग्रामीण नेपालको ठूलो भागमा आफ्नो नियन्त्रण हासिल गर्यो।

सन् २००८ मा भएको संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीले बहुमत ल्याएपछि प्रचण्ड नेपालको प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएका थिए । उनले अगस्ट २००८ देखि मे २००९ सम्म प्रधानमन्त्रीको रूपमा सेवा गरे, त्यो अवधिमा उनले नेपालको शताब्दीयौं पुरानो राजतन्त्रको अन्त्य गर्न र संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापना गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए।

प्रचण्ड नेपाली राजनीतिमा एक विवादास्पद व्यक्तित्व बनेका छन्, धेरैले उहाँलाई माओवादी विद्रोहको समयमा अधिनायकवादी प्रवृत्ति र मानवअधिकार उल्लंघनको आरोप लगाएका छन्। तर, माओवादीलाई मूलधारको राजनीतिमा ल्याउने र नेपालमा शान्ति र स्थायित्वको प्रवर्द्धन गर्ने श्रेय पनि उहाँलाई दिइएको छ ।

प्रधानमन्त्री बनेपछि प्रचण्डले नेपाली राजनीतिमा सक्रिय भएर नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) भित्र विभिन्न नेतृत्वको पदभार सम्हालेका छन् । उहाँ सन् २०१६ मा दोस्रो पटक नेपालको प्रधानमन्त्रीको रूपमा निर्वाचित हुनुभयो, तर आफ्नो गठबन्धन साझेदारसँगको विवादपछि उनले मे २०१७ मा पदबाट राजीनामा दिएपछि उनको कार्यकाल अल्पकालीन रह्यो।

संक्षेपमा भन्नुपर्दा, प्रचण्ड माओवादी विद्रोहमा मुख्य भूमिका खेल्ने र दुई पटक नेपालको प्रधानमन्त्री भइसकेका प्रमुख नेपाली राजनीतिज्ञ हुन्। उहाँ विभाजनकारी व्यक्तित्व भए पनि नेपाली राजनीति र देशलाई लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा परिवर्तन गर्न महत्वपूर्ण योगदान दिनुभएको छ ।